Pages Menu
 

Categories Menu

Posted by on paź 7, 2017 in Ekonomia |

Keynesizm

Keynesizm, kierunek burżuazyjnej ekonomii politycznej zapoczątkowany pod wpływem przejawów kryzysu lat 1929—33 przez angielskiego ekonomistę J.M. Keynesa i kontynuowany przez jego następców; rozpowszechnił się szeroko w Anglii, USA i w innych krajach kapitalistycznych. Pod wpływem wielkiego kryzysu ekonomicznego lat 30-tych i późniejszej długotrwałej depresji, k. odrzuca tezę tradycyjnej burżuazyjnej nauki ekonomicznej i automatycznym przezwyciężaniu kryzysów i zaburzeń w gospodarce kapitalistycznej w wyniku swobodnego działania sił Tynkowych. Przyznaje, że kryzysy i bezrobocie nie są zjawiskiem przypadkowym, wywołanym czynnikami zewnętrznymi, ale zjawiskiem wynikającym z tendencji rozwijających się w samym systemie „indywidualistycznego kapitalizmu”. Źródła kryzysów, sprzeczności i konfliktów społecznych widzi jednak nie w podstawach systemu kapitalistycznego, tj. w prywatnej własności środków produkcji, lecz w takich czy innych wadach mechanizmu gospodarki kapitalistycznej, np. systemu pieniężnego, oraz w określonych skłonnościach człowieka, wynikających z jego właściwości psychicznych (np. niedostateczna skłonność do konsumpcji i nadmierna skłonność do oszczędzania). Uważa za możliwe usunięcie wad gospodarki kapitalistycznej, nie naruszając podstaw systemu, przez odpowiednią politykę państwa kapitalistycznego. Sądzi, że przejście do systemu gospodarki kierowanej przez państwo — które traktuje jako organizację ponadklasową — zmiana systemu pieniężnego i elastyczna polityka finansowa, rozwinięcie przez rząd programu inwestycyjnego, uzupełniającego niedostateczne inwestycje prywatne, a następnie przeprowadzenie pewnych reform w zakresie redystrybucji dochodu narodowego, w celu zmniejszenia dysproporcji w wysokości dochodów indywidualnych — pozwoli na likwidacją kryzysów, bezrobocia i utrzymanie gospodarki w stanie prawie stałego boomu. W rozwoju doktryny keynesowskiej dają się zaobserwować dwa nurty: tzw. prawicowego i lewicowego k. Pierwszy stara się wykorzystać metody interwencjonizmu państwowego do utrzymania i umocnienia pozycji kapitału monopolistycznego, stanowi więc doktrynę kapitalizmu państwowo-monopol i stycznego. Drugi stanowi doktrynę kierunków liberalno-demokratycznych, a częściowo socjaldemokratycznych i utrzymuje, iż przez wprowadzenie gospodarki kierowanej przez państwo, reformy pieniężno-podatkowe, realizację inwestycji publicznych i realizację szerokiego programu świadczeń socjalnych — możliwe będzie ustanowienie systemu gospodarczo-społecznego, który zachowując prywatną własność środków produkcji nie byłby ani kapitalizmem, ani socjalizmem, a stanowić będzie tzw. państwo dobrobytu (państwa dobrobytu teoria). Keynesizm stanowi zmodernizowaną formę walki z marksizmem i tendencjami do przemian rewolucyjnych. Dowodzi bowiem, że nie ma potrzeby dokonywania zmian ustroju gospodarczo-społecznego, ponieważ wszystkie cele socjalizmu, np. sprawiedliwość społeczną, można osiągnąć w „państwie dobrobytu” zachowując prywatną własność środków produkcji.