Pages Menu
 

Categories Menu

Posted by on paź 7, 2017 in Ekonomia |

Prawo proporcjonalnego planowego rozwoju

Prawo proporcjonalnego planowego rozwoju, w gospodarce socjalistycznej polega na takim układzie proporcji zasobów społecznej pracy i środków produkcji, które pozwalają najskuteczniej realizować cele społeczne przy zapewnieniu racjonalności gospodarowania w skali makroekonomicznej; stan taki w kapitalizmie osiąga się jedynie w poszczególnych prywatnych jednostkach gospodarczych. Wymagania socjalistycznego p.p.p.r. sprowadzają się do: 1. proporcjonalnego rozwoju systemu gospodarczego jako całości, co nie należy jednak rozumieć, że rozwój poszczególnych działów i gałęzi musi się dokonywać w jednakowym tempie; 2. wykorzystania wszystkich zasobów rzeczowych, osobowych i finansowych zgodnie z zasadą oszczędności i efektywności ogólnogospodarczej jako zasadą nadrzędną w stosunku do racjonalności cząstkowej; 3. prawidłowego rozmieszczenia produkcji w obrębie kraju, a także poszczególnych regionów gospodarczych, przy uwzględnieniu zasad współpracy gospodarczej, zwłaszcza z krajami socjalistycznymi; 4. stwarzania i rozwijania układu proporcji, które zapewniają stalą harmonijność i korzystny rozwój gospodarki zgodnie z charakterem zmieniających się sił wytwórczych. W historycznym procesie rozwoju gospodarczego zawsze występują określone względem siebie relacje wielkości ekonomicznych. Relacje te mogą wyrażać układy proporcjonalności lub odzwierciedlać stan dysproporcji gospodarczych. W gospodarce kapitalistycznej jednak tendencja do zachowania proporcjonalności z istoty tego sposobu produkcji nie może być urzeczywistniana przez społeczeństwo w sposób świadomy i planowy. Tej zasadniczej cechy ustroju nie są w stanie zmienić liczne próby i metody swoistego planowania i programowania procesów gospodarczych, stosowane z pewnym skutkiem przez współczesne burżuazyjne państwa. Relacje ekonomiczne poddane są bowiem działaniu prawa konkurencji i anarchii produkcji, ponieważ gospodarka kapitalistyczna opiera się na prywatnej własności środków produkcji, a głównym motywem jej działania jest maksymalizacja zysku. W gospodarce socjalistycznej, opartej na społecznej własności środków produkcji, przeciwieństwem do kapitalistycznego prawa konkurencji i anarchii produkcji jest p.p.p.r. gospodarki narodowej oraz układów objętych procesami socjalistycznej integracji. Istota społecznej własności środków produkcji w socjalizmie i integracja całej gospodarki nie da się pogodzić z żywiołowym kształtowaniem się proporcji gospodarczych. Stwarza ona możliwość i jednocześnie obiektywnie zakłada konieczność urzeczywistniania przez społeczeństwo tendencji do proporcjonalności rozwoju gospodarczego w sposób świadomy i uprzednio, na podstawie przesłanek naukowych, programowany. P.p.p.r. gospodarki socjalistycznej nie należy utożsamiać z planowaniem. Prawo to daje organom państwowo-gospodarczym możliwość wykorzystania planowania w procesie kierowania socjalistyczną gospodarką. Urzeczywistnienie tej możliwości natomiast zależy od poznania obiektywnych wymagań tego prawa i zgodnego z nim ustalania planów gospodarczych. Nieliczenie się z działaniem p.p.p.r. lub słaba jego znajomość prowadzi do zakłóceń w społecznym procesie gospodarowania, powoduje różnego rodzaju deformacje społeczno-ekonomiczne i opóźnia ogólny rozwój gospodarczy. Przyczyn tego rodzaju sytuacji nie należy doszukiwać się w obiektywnych tendencjach rozwoju socjalizmu, lecz w instytucjach i w niedoskonale spełnianych przez nie funkcjach.