Pages Menu
 

Categories Menu

Posted by on paź 8, 2017 in Ekonomia |

Siły wytwórcze

Siły wytwórcze, techniczna strona produkcji dóbr materialnych, wyrażająca stosunek człowieka do przyrody, której przedmioty przekształca on w procesie produkcji; obejmują środki produkcji (często wymienia się tylko narzędzia pracy) oraz ludzi posługujących się nimi, dzięki posiadanemu doświadczeniu 1 nawykom produkcyjnym, w procesie produkcji dóbr materialnych. Najbardziej zmiennym czynnikiem s.w. są — środki pracy (narzędzia pracy); rozwój s.w. rozpoczyna się zawsze od ich udoskonalenia; charakteryzują one zarówno poziom, jak i charakter s.w. społeczeństwa. Na podstawie znajomości środków pracy, jakimi posługuje się dane społeczeństwo, można określić jego ogólny rozwój. Ważne, przełomowe udoskonalenia techniczne są czynnikiem rozwoju społeczeństwa. O poziomie rozwoju danego społeczeństwa świadczy nie tylko to, co ono produkuje, ale przede wszystkim w jaki sposób produkuje, jakimi narzędziami posługuje się w procesie wytwarzania dóbr materialnych. Dlatego prehistoria społeczeństwa ludzkiego dzieli się na epoki w zależności od rodzaju stosowanych narzędzi, np. epoka kamienia łupanego, gładzonego, brązu. Rodzaj narzędzi wpływa nie tylko na poziom s.w. społeczeństwa, ale także na ich charakter, a przez to również na rodzaj stosunków produkcji stanowiących społeczne podłoże produkcji dóbr materialnych. Np. kij grzebalny i motyka w rolnictwie świadczą o wspólnej gospodarce ludzi na roli, i o warunkach, które wykluczały istnienie własności prywatnej. Konny pług żelazny sprawił, że możliwa była indywidualna gospodarka chłopska, z kolei zaś dla wielkiej gospodarki rolnej w czasach współczesnych materialną przesłankę stanowi np. ciągnik i kombajn. Mimo że narzędzia pracy stanowią najbardziej zmienny i rewolucyjny czynnik s.w., jednak podstawową s.w. zawsze był i pozostanie człowiek i jego umiejętności produkcyjne. Gromadzi on stale doświadczenia produkcyjne i doskonali narzędzia wytwórcze oraz metody i organizację produkcji. Żadna najdoskonalsza nawet maszyna, która zresztą również jest dziełem rąk i myśli człowieka, nie potrafi całkowicie wyeliminować ani zastąpić człowieka myślącego.