Pages Menu
 

Categories Menu

Posted by on paź 8, 2017 in Ekonomia |

Taryfy przewozowe

Taryfy przewozowe, urzędowo ustalony i podany do publicznej wiadomości wykaz cen i warunków przewozu osób, bagażu, towarów wszelkiego rodzaju przesyłek, zwierząt i zwłok. Zależnie od środka przewozowego rozróżnia się taryfy kolejowe, drogowe (samochodowe i konne), żeglugi morskiej i śródlądowej, lotnicze oraz — jako specjalny rodzaj — taryfy pocztowo-telekomunikacyjne. Zależnie od przedmiotu świadczenia usługi przewozowej rozróżnia się taryfy osobowe, bagażowe i towarowe. Zależnie od systemu obliczania należności za przewóz rozróżnia się taryfy: 1. odległościowe — za 1 km (przy przewozie osób) lub za 1 t/km; 2. czasowe — za czas wykorzystania środka transportowego; 3. przestrzenne — za przestrzeń zajętą przez ładunek; 4. wartościowe (ad valorem) — zależnie od wartości handlowej ładunku; 5. mieszane. Największa różnorodność taryf występuje w kolejnictwie, które jako typowe przedsiębiorstwo użyteczności publicznej może uzyskać techniczne i ekonomiczne optimum eksploatacyjne jedynie w przypadku stosowania taryf podwójnie zróżnicowanych (taryfy komunalne). Dlatego taryfy kolejowe stanowią ważne narzędzie polityki społecznej (np. stosowanie ulg dla inwalidów, emerytów, młodzieży szkolnej i dojeżdżających pracowników, wycieczek) i gospodarczej; za ich pomocą można wpływać na właściwe rozmieszczenie produkcji, zaspokojenie potrzeb lokalnych oraz rozwój obszarów zaniedbanych, na .koordynację przewozów różnymi środkami transportu (samochodowego, żeglugi śródlądowej, komunikacji lotniczej itp.) zgodnie z interesem publicznym. Pozostałe t.p. mogą stanowić również poważne narzędzie polityki gospodarczej, zależnie od zasięgu usług stosującego je przedsiębiorstwa oraz technicznych możliwości odpowiedniego zróżnicowania cen. Przykładem t.p. mogą być taryfy kolejowe, które w ruchu pasażerskim dalekobieżnym i podmiejskim występują jako taryfy osobowe normalne (ew. z dodatkami na pociągi pospieszne, ekspresowe i luksusowe) oraz ulgowe. Taryfy osobowe zawierają stawki przewozowe zróżnicowane wg tzw. klas (przeważnie 2 lub 3) i strefowo. Ponadto w ruchu pasażerskim występują taryfy bagażowe, przesyłek ekspresowych i czasopism. W ruchu towarowym rozróżnia się taryfy normalne i wyjątkowe, uprzywilejowujące lub dyskryminujące przewozy pewnych towarów, jak również taryfy wywozowe, przywozowe i tranzytowe. Taryfy pocztowo-telekomunikacyjne stanowią odrębny rodzaj t.p. i stosowane są za usługi przewozowe (wraz z doręczeniem przesyłki) z wykorzystaniem środków przewozowych własnych i specjalnych przedsiębiorstw transportu lądowego i wodnego (taryfy pocztowe zwykłe) lub transportu lotniczego (taryfy pocztowe lotnicze) oraz za przekazywanie na odległość wiadomości pisemnych, dźwiękowych lub w obrazach drogą sygnałów elektrycznych (taryfy telekomunikacyjne) z wykorzystaniem własnych urządzeń poczty lub przedsiębiorstw specjalnych (taryfy telegraficzne zwykłe i abonenckie — dalekopisowe, teleksowe wraz z fototelegraficznymi-symilograficznymi, telefoniczne, radiofoniczne i telewizyjne oraz ich kombinacje) w obrocie krajowym (taryfy pocztowo- -telekomunikacyjne krajowe) i zagranicznym (taryfy pocztowo-telekomunikacyjne zagraniczne). W taryfach pocztowo-telekomunikacyjnych, poza opłatami zasadniczymi zróżnicowanymi wg odległości (taryfy strefowe), czasu trwania usługi liczonej w jednostkach czasu lub umownej liczby znaków (wyraz taryfowy), kategorii usługi (zwykłe miejscowe, zamiejscowe, ekspresowe, pilne, błyskawiczne) lub pory jej świadczenia w ciągu doby, przewidziane są opłaty za świadczenia dodatkowe, np. polecenia przesyłki, doręczenie paczki, wezwanie wskazanej osoby do telefonu oraz za inne usługi zlecone.