Pages Menu
 

Categories Menu

Posted by on paź 8, 2017 in Ekonomia |

UNCTAD

UNCTAD (United Nations Ćonference on Trade and Deuelopment — Konferencja Narodów Zjednoczonych do Spraw Handlu i Rozwoju), organizacja międzynarodowa ustanowiona przez Zgromadzenie Ogólne ONZ rezolucją 1995 (XIX) z 30 XII 1964 jako jego stały organ z siedzibą w Genewie. Genezą UNCTAD była pierwsza o tej samej nazwie sesja członków ONZ zwołana (po dwuletnich przygotowaniach) w Genewie w okresie 23 III i 16 VI 1964, której uchwały ujęte w tzw. Akt Końcowy (Finał Act) stworzyły podstawy i wytyczyły zasady programowe organizacji. Najważniejszymi celami UNCTAD są: l. rozwijanie handlu międzynarodowego, zwłaszcza jeśli dotyczy przyspieszenia rozwoju gospodarczego, szczególnie zaś handlu między krajami znajdującymi się na różnych szczeblach rozwoju, między krajami rozwijającymi się, a także między krajami o odmiennych systemach społeczno-gospodarczych; 2. ustanawianie zasad i polityki w zakresie handlu międzynarodowego i związanych z nim problemów rozwoju gospodarczego; 3. przedstawianie zaleceń, które urzeczywistniają wspomniane zasady i politykę oraz podejmowanie w obrębie własnych kompetencji innych środków mogących służyć osiągnięciu tych celów, przy uwzględnieniu różnic w rozwoju i systemach gospodarczych; 4. dokonywanie przeglądu i rozwijanie koordynacji działalności innych instytucji systemu ONZ w dziedzinie handlu międzynarodowego’i związanych z nim problemów rozwoju gospodarczego oraz współdziałanie w tym zakresie ze Zgromadzeniem Ogólnym i -> Radą Gospodarczą i Społeczną ONZ (ECOSOC) w wypełnianiu ich obowiązków koordynacji określonych Kartą ONZ; 5. inicjowanie w miarę potrzeby, we współpracy z kompetentnymi organami ONZ, negocjacji i zawierania wielostronnych umów w dziedzinie handlu; 6. spełnianie roli ośrodka w celu uzgadniania polityki rządów i regionalnych ugrupowań gospodarczych w dziedzinie handlu i związanego z nim rozwoju gospodarczego; 7. rozpatrywanie wszelkich innych spraw w obrębie własnych kompetencji. Członkami UNCTAD są państwa należące do ONZ, jej wyspecjalizowanych agencji lub Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA). W 1970 UNCTAD liczyła 135 członków, w tym wszystkie państwa należące do ONZ oraz 4 państwa wybrane wymaganą większością głosów Zgromadzenia Ogólnego, a’ nie będące członkami ONZ — NRF, Korea Pd, Szwajcaria, Wietnam Pd; niedopuszczenie do UNCTAD takich państw, jak ChRL, DRW, KRL-D i NRD pozbawia organizację charakteru rzeczywiście uniwersalnego. W UNCTAD przyjęto formalny podział członków na 4 zasadnicze regionalne grupy: A — kraje Afryki, Azji i Jugosławia; B — kraje Europy poza krajami socjalistycznymi, Ameryka Pn, Australia, Nowa Zelandia i Japonia (tworzą tzw. grupę rozwiniętych krajów o gospodarce rynkowej); C — kraje Ameryki Łacińskiej; D — kraje Europy wschodniej (zwane grupą krajów socjalistycznych Europy wschodniej). Kraje grup A i C tworzą tzw. grupę krajów rozwijających się w UNCTAD, niezależnie od tego, czy są aktualnie reprezentowane w Radzie. Konferencję, Radę i jej organy pomocnicze obsługuje stały Sekretariat. Na czele Sekretariatu stoi Sekretarz Generalny UNCTAD, którego mianuje Sekretarz Generalny ONZ i zatwierdza Zgromadzenie Ogólne. Pierwszym, pełniącym tę funkcję w latach 1964—69 był R. Prebisch (Argentyna); stanowisko to od 1969 piastuje M. Perez-Guerrero (Wenezuela). Skład osobowy Sekretariatu, liczącego w 1970 147 pracowników merytorycznych oraz 154 pomocniczych, jest także oparty na zasadzie sprawiedliwego, geograficznego podziału (nie dotyczy personelu pomocniczego). Sekretariat składa się z 8 departamentów, podzielonych na mniejsze ogniwa organizacyjne; istnieje także kilku tzw. specjalnych doradców Sekretarza Generalnego. Poza Genewą, będącą właściwą siedzibą Sekretariatu, w Nowym Jorku znajduje się tzw. Biuro Łącznikowe UNCTAD przy centrali Sekretariatu ONZ. Sekretariat jest ciałem wykonawczym UNCTAD i jest odpowiedzialny za zabezpieczenie toku programowej działalności UNCTAD, całokształt przygotowywania i obsługi posiedzeń jej organów oraz realizację ich decyzji. Budżet UNCTAD opiera się na środkach wydzielanych z budżetu zwyczajnego ONZ. W 1970 wyniósł on 8911 tys. doi., co stanowiło ok. 5,5% budżetu ONZ. Stosunki z międzynarodowymi organizacjami. Do obowiązków UNCTAD należy w miarę potrzeby nawiązywanie kontaktów z innymi międzyrządowymi organami, działającymi w sferze związanej z funkcjami UNCTAD oraz porozumiewanie się w sprawie uzyskiwania raportów z działalności tych organów, ponadto obowiązkiem UNCTAD jest ustanawianie ścisłych i systematycznych stosunków z regionalnymi komisjami gospodarczymi ONZ oraz z innymi regionalnymi międzyrządowymi organami. Stosunki takie zostały dotychczas ustanowione formalnie z ok. 40 tego rodzaju organizacjami. UNCTAD także utrzymuje bezpośredni i ścisły związek z zarządami (radami) międzynarodowych porozumień towarowych. Na podstawie porozumienia przedstawiciele międzyrządowych organizacji mogą uczestniczyć, bez prawa głosowania, w obradach wszystkich organów UNCTAD. Na mocy decyzji Konferencji lub Rady do “udziału w sesjach organów UNCTAD w charakterze obserwatorów dopuszczani są również przedstawiciele niektórych pozarządowych organizacji międzynarodowych, których działalność wiąże się z problemami handlu i rozwoju; do 1970 prawo takie przyznano ok. 20 organizacjom pozarządowym. Konferencje. Dotychczas odbyła się konferencja w Genewie w 1964, w New Delhi w 1968 i w Santiago w 1972. Publikacje. Oprócz sprawozdań i protokołów z sesji Konferencji, Rady i jej organów pomocniczych, UNCTAD wydaje liczne opracowania periodyczne i jednorazowe o charakterze badawczym i informacyjnym z zakresu problemów swojej działalności, z których najważniejszymi są: roczne przeglądy światowego handlu i rozwoju; roczne przeglądy międzynarodowych obrotów i polityki w dziedzinie surowców, wyrobów przemysłowych, finansów i żeglugi; okresowe przeglądy rozwoju stosunków handlowych między krajami o odmiennych systemach społeczno-gospodarczych, łącznie ze stosunkami Wschód—Zachód; okresowe sprawozdania o postępach w wykonywaniu’ rekomendacji UNCTAD. Współpraca Polski. Polska od początku uczestniczy w pracach UNCTAD; jak dotychczas przedstawiciele Polski byli wybierani w skład Rady wszystkich głównych stałych komitetów i wielu innych organów pomocniczych. W przyjętym w UNCTAD podziale członków na 4 grupy regionalne, Polska współdziała w grupie D z innymi krajami socjalistycznymi, m. in. dzieląc z nimi, zgodnie z rotacją, przypadające grupie funkcje z wyboru i miejsca członków poszczególnych organów. Współpraca z UNCTAD angażuje w kraju wiele resortów i instytucji; całokształt tej współpracy koordynuje Ministerstwo Handlu Zagranicznego PRL.