Neoklasyczna szkoła burżuazyjnej ekonomii politycznej
Neoklasyczna szkoła burżuazyjnej ekonomii politycznej, kierunek burżuazyjnej ekonomii marginalistycznej (marginalizm). Za twórcę n.sz. uważa się W. Jevonsa; najwybitniejszym jej przedstawicielem był jednak A. Marshall, profesor uniwersytetu w Cambridge. N.sz. cechują w odróżnieniu od austriackiej szkoły ujęcia eklektyczne wyrażające się w próbie pogodzenia elementów subiektywnych z obiektywnymi. Głównym przedmiotem zainteresowania n.sz. jest teoria ceny traktowanej jako cena równowagi cząstkowej, a więc w ramach jednego odrębnego rynku. Powiązania z innymi rynkami n.sz. sprowadza do efektów substytucyjnych (substytucja) i komplementarnych (komplementarność). Cena dobra określana jest ostatecznie przez użyteczność krańcową i koszty produkcji, które decydują o kształcie krzywych popytu i podaży. Koszty produkcji n.sz. traktuje, podobnie jak cała ekonomia wulgarna, jako sumę wynagrodzeń czynników produkcji, przy czym w rachunku kosztów występują one jako wielkości krańcowe równe krańcowej produkcyjności danych czynników produkcji. Dla wyjaśnienia przyczyn występowania procentu n.sz. wprowadza element subiektywny i traktuje ten dochód jako wynagrodzenie za „nieużyteczność czekania” właściciela kapitału. Ujęcie to wyraźnie zmierza do usprawiedliwienia występowania dochodu z kapitału. N.sz. Interesują nie tylko warunki równowagi, ale także proces jej tworzenia się; rozwija ona tu teorię okresów krótkich, średnich i długich. Im dłuższy okres jest przedmiotem badania, tym cena bliższa jest poziomowi kosztów produkcji. Badając rolę popytu n.sz. doszła do pojęcia elastyczności popytu i renty konsumenta. Zajmując się zaś problemem produkcji i przedsiębiorstwa n.sz. przyczyniła się do określenia tzw. równowagi przedsiębiorstwa (optymalnej wielkości produkcji); równowagę tę przedsiębiorstwo osiąga w punkcie przecięcia się krzywej kosztu krańcowego z krzywą utargu krańcowego, która w warunkach doskonałej konkurencji pokrywa się z krzywą utargu przeciętnego i krzywą ceny. N.sz. w poważnym stopniu przyczyniła się do sprecyzowania tych pojęć w ekonomii burżuazyjnej. W koncepcjach wielu przedstawicieli n.sz., także u Marshalla, silne są elementy poglądów drobnomieszczańskich; występują oni przeciwko procesowi monopolizacji i postulują bardziej równomierny podział dochodu narodowego. Proponowane reformy nie naruszają oczywiście podstaw ustroju kapitalistycznego. Ujęcia te rozwijane są w koncepcjach tzw. ekonomii dobrobytu państwa dobrobytu teoria). N.sz. wywarła silny wpływ na rozwój współczesnej ekonomii burżuazyjnej. Pod jej oddziaływaniem pozostają L. Ch. Robbins, J. R. Hicks, J. E. Meade. Z n.sz. wywodzili się także twórcy nowych kierunków ekonomii burżuazyjnej: J. M. Keynes, J. Robinson, R. F. Harrod. Od lat 30-tych w ekonomii burżuazyjnej występują tendencje do syntezy n.sz. ze szkołą matematyczną (lozańska szkoła burżuazyjnej ekonomii politycznej).
