Standaryzacja współczynników
Standaryzacja współczynników, w statystyce dotyczy przede wszystkim współczynników umieralności, choć w zasadzie można ją stosować także do innych współczynników. Współczynnik umieralności dla danej grupy ludności zależy od poziomu umieralności w poszczególnych rocznikach wieku oraz od struktury wieku tej grupy ludności. Jeżeli więc poszczególne grupy ludności mają różną strukturę wieku, współczynniki umieralności dla tych grup nie są porównywalne, a zestawianie ich może prowadzić do błędnych wniosków. Np. w 1952 surowe współczynniki umieralności dla Francji i Portugalii wynosiły odpowiednio 12,2%, i 11,8%«, a więc były większe we Francji, mimo że prawie wszystkie współczynniki wg wieku miały mniejszą wartość. Gdyby ludność Francji była równie młoda jak w Portugalii, standaryzowany współczynnik umieralności wyniósłby 8,7%, a więc byłby znacznie mniejszy niż w Portugalii. S.w. umieralności polega na tym, że oblicza się współczynniki umieralności na podstawie rzeczywiście zaobserwowanej umieralności poszczególnych roczników wieku, ale na podstawie tej samej standardowej struktury wieku; następnie porównuje się standaryzowane współczynniki zgonów, obliczając ich stosunki. Stosunek taki ma postać agregatowego wskaźnika prawdopodobieństwa zgonów w poszczególnych grupach wieku, przy czym wagami są liczby ludności standardowej dla tych grup. Wybór standardu wpływa na otrzymane wyniki. Różnice umieralności między poszczególnymi grupami ludności występują zazwyczaj szczególnie silnie w najmłodszych grupach wieku, wobec czego standard, w którym udział najmłodszych roczników jest wysoki, da stosunkowo duże różnice między standaryzowanymi współczynnikami umieralności. Wybór standardu nie zmienia jednak na ogół kolejności standaryzowanych współczynników umieralności. W praktyce przyjmuje się za standard strukturę wieku ludności danego kraju (jeżeli porównuje się umieralność różnych grup ludności kraju), strukturę wieku ludności całej Europy lub standard sztuczny, w którym liczebności kolejnych grup wieku maleją wg postępu arytmetycznego. Ostatni standard jest szczególnie dogodny do obliczania, ponieważ opiera się na małych liczbach.
