Socjalizm Fabiański

Socjalizm Fabiański, kierunek społeczno-ipolityczny wywodzący się z Towarzystwa Fabian powstałego w 1884 w Anglii. Nazwa organizacji pochodzi od imienia wodza rzymskiego Fabiusza Kunktatora — dyktatora z 217 p.n.e., słynnego stratega, którego działalność charakteryzowała ostrożność, powolność i kompromisowość wobec przeciwnika. Stąd wzięło się nawet jego przezwisko „Zwlekający”. Stowarzyszenie Fabian było organizacją reformistyczną, założoną przez grupę inteligencji; jego ideologia stanowiła przez pewien czas wytyczne działania dla Labour Party. Głównymi przedstawicielami tej organizacji byli: S. Webb i B. Pot- ter-Webb, G. B. Shaw, H. G. Wells. Fabianie głosili możliwość stopniowego przejścia od kapitalizmu do socjalizmu przez wprowadzanie częściowych reform, realizowanych na gruncie współpracy burżuazji z proletariatem; nie uznawali walki klasowej, rewolucji proletariackiej i dyktatury proletariatu, nie mieli też ściśle określonego programu teoretycznego. S.f. rozwinął się zwłaszcza w Anglii ze względu na swoistą sytuację, w jakiej znajdowała się brytyjska klasa robotnicza. Imperializm brytyjski kształtował się w okresie wzrastających grabieży krajów kolonialnych, wzrostu pozycji ekonomicznej i politycznej Wielkiej Brytanii w świecie itp. S.f. szerzył się szczególnie wśród kół arystokracji robotniczej, części proletariatu i drobnomieszczaństwa, stając się oficjalną ideologią prawicowych kół labourzystowskich.