Instytucjonalizm

Instytucjonalizm, kierunek w amerykańskiej burżuazyjnej myśli ekonomicznej, występujący w pierwszym 30-leciu XX w., rozpowszechniony niemal wyłącznie w USA. Przez pojęcie ,.instytucja” rozumie się tu system norm i zasad postępowania; każdy system ekonomiczny działa w obrębie takich m. in. instytucji, jak własność, podział dochodu i jego metody, podział pracy; instytucje te wpływają na sytuację grup ekonomicznych, cele produkcji itd. Różnorodność i zmienność instytucji w czasie i przestrzeni sprawia, że nie ma uniwersalnych praw ekonomicznych. Teoria ekonomii jest nauką humanistyczną, a nie sformalizowaną i jako taka powinna być ściśle zespolona z innymi naukami społecznymi; jej przedmiotem nie powinno być badanie gospodarującej racjonalnie abstrakcyjnej jednostki ludzkiej w niezmiennych warunkach, lecz zbiorowe zachowanie się ludzi pod wpływem zmiennego i rozwijającego się otoczenia społecznego; przedmiotem ekonomii są więc aspekty gospodarcze kultury ludzkiej. Instytucjonaliści głosili, że system ekonomiczny dla ogólnego dobra powinien być pośrednio kontrolowany przez państwo. Wielką wagę przywiązywano do zbierania i analizy faktów, do statystyki ekonomicznej, zwłaszcza do szczegółowej analizy statystycznej przebiegu cyklów koniunkturalnych. I. zawiera wiele akcentów krytyki kapitalizmu, zwłaszcza monopoli, z pozycji drobnych kapitalistów i drobnomieszczaństwa, pozostając jednak zachowawczą doktryną burżuazyjną.